Η κοινωνία των μελισσών I

Η κοινωνία των μελισσών I

Και στις δύο φωτογραφίες παρατηρούμε την βασίλισσα στο κέντρο των μελισσών.

Πηγή φωτογραφιών: Πασχάλης Χαριζάνης

Διαφοροποίησή της

Οι νεαρές εργάτριες που ταΐζουν τον γόνο, δίνουν βασιλικό πολτό σε όλες τις προνύμφες τις τρεις πρώτες μέρες. Στη συνέχεια επιλέγουν μόνο μερικές προνύμφες τις οποίες συνεχίζουν να τις ταΐζουν με αυτόν, ενώ στις άλλες δίνουν λιγότερη τροφή η οποία αποτελείται από μέλι, γύρη και νερό. Η ποιότητα και η ποσότητα της τροφής που καταναλώνεται προκαλεί τις αλλαγές τις προνύμφης σε μέλισσα.

Μορφολογία

Διακρίνεται εύκολα από τις εργάτριες και τους κηφήνες, αφού είναι αρκετά πιο μεγαλόσωμη από την εργάτρια και μακρύτερη από τον κηφήνα αλλά λιγότερη πλατιά από αυτόν. Επίσης έχει πιο κοντά φτερά και από αυτά του κηφήνα και από της εργάτριας.

Πρώτες εβδομάδες

Η βασίλισσα που θα βγει πρώτη από το κελλί της ψάχνει να βρει άλλα βασιλικά κελλιά, τα οποία και καταστρέφει με την βοήθεια των εργατριών. Στη συνέχεια θανατώνει με το κεντρί της τις άλλες βασίλισσες που βρίσκονται μέσα σε αυτά. Περίπου μία εβδομάδα μετά, πετάει στον αέρα όπου συζευγνύεται με 8-10 κηφήνες κατά μέσο όρο. Η πτήση αυτή γνωστή και ως γαμήλια πτήση, γίνεται τις πρώτες απογευματινές ώρες (12-5μ.μ.) με θερμοκρασία των 20°C, αίθριο ουρανό και μικρή ταχύτητα ανέμου. Όμως αν υπάρχει κακοκαιρία αναβάλλεται. Κατά τη σύζευξη γίνεται αναστροφή των γεννητικών οργάνων του κηφήνα με αποτέλεσμα να πεθαίνει. Η βασίλισσα επιδιώκει να γεμίσει την σπερματοθήκη της με σπέρμα από τους κηφήνες, αυτό επιτυγχάνεται είτε από την πρώτη πτήση είτε από την δεύτερη ή και τρίτη. Η χωρητικότητα αυτής είναι μέχρι και 7 εκατομμύρια σπερματοζωάρια, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για τον υπόλοιπο χρόνο της ζωής της. Αρχίζει να ωοτοκεί περίπου τρεις μέρες μετά την σύζευξη.

Διάρκεια ζωής

Μπορεί να ζήσει ένα, δύο ή και τέσσερα χρόνια. Η ηλικία της βασίλισσας επηρεάζει και την δυναμική του πληθυσμού του μελισσιού και της παραγωγής μελιού. Σε μελίσσια με μεγάλο πληθυσμό, όπου η βασίλισσα ωοτοκεί με έντονο βαθμό σε όλη την διάρκεια του έτους, θα πρέπει να αντικαθίσταται κάθε χρόνο αλλιώς κάθε δύο χρόνια.

Πάραγοντες που επηρεάζουν την ώοτοκια

 

  • Κληρονομικότητα

 

  • Ηλικία: μια νέα βασίλισσα έχει περισσότερα σπερματοζωάρια αποθηκευμένα, τα οποία καθώς μεγαλώνει μειώνονται και κάποια στιγμή εξαντλούνται με αποτέλεσμα να κάνει μόνο αγονιμοποίητα ωά, δηλαδή αρσενικά.

 

  • Καιρικές συνθηκες

 

  • Ανθοφορία: η μεταφορά γύρης και νέκταρος διεγείρει τις εργάτριες και τις κάνει να περιποιούνται καλύτερα την βασίλισσα και αυτή ωοτοκεί περισσότερο.

 

  • Διαθέσιμος χώρος κηρηθρών της κυψέλης: αν δεν έχει κελλιά να ωοτοκήσει διακόπτεται η ωοτοκία.

 

  • Ποιότητα βασιλικού πολτού

 

  • Αριθμός και ηλικία μελισσών κυψέλης: όσο αυξάνεται ο αριθμός των μελισσών, αυξάνει και η ωοτοκία της βασίλισσας μέχρι ένα μέγιστο.

 

Ρόλος

Ο βασικός της ρόλος είναι να γεννάει ωά. Μπορεί να γεννήσει έως και 2000 αυγά σε μία ημέρα. Ένας ακόμα έμμεσος ρόλος της είναι να οργανώνει το μελίσσι, το οποίο το επιτυγχάνει απλά με την παρουσία της σε αυτό μέσω χημικών ουσιών που εκκρίνει (φερομόνες). Αν η βασίλισσα χαθεί ή αφαιρεθεί η απουσία της γίνεται αντιληπτή μέσα σε 10 ώρες και τότε η συμπεριφορά των μελισσών αλλάζει. Αρχικά παρατηρείται το “κλάμα” των μελισσών (βουητό από τις δονήσεις τους), στη συνέχεια σταματάνε να χτίζουν κηρήθρες και περιορίζεται η συλλογή γύρης και νέκταρος. Συγχρόνως το μελίσσι αποδιοργανώνεται και παρατηρείται λιποταξία. Αν υπάρχει γόνος στο μελίσσι τότε θα εκθρέψουν καινούργια βασίλισσα από προνύμφες ηλικίας μικρότερης των 2 ημερών. Όταν δεν υπάρχει αρχίζουν να αναπτύσσονται οι ωοθήκες μερικών εργατριών και μετά από 10 ημέρες σχηματίζονται τα πρώτα ωά σε αυτές, αλλά παράγονται μόνο κηφήνες οπότε το μελίσσι καταρρέει.

Πηγή

Πασχάλης Χρ. Χαριζάνης(2017) ΜΕΛΙΣΣΑ ΚΑΙ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ

Έκδόσεις Μελισσοκομικη Επιθεώρηση, Ειρ. Παππά

 

 



Δείτε περισσότερα

Καρπούζι

Τα 150 γραμμάρια καρπουζιού περιέχουν 45 θερμίδες.

Στρελίτσια

Το πουλί του παραδείσου!