Γλυκοπατάτα

Λατινική ονομασία: Ipomoea batatα (Batata edulis)

Οικογένεια: Convolvulaceae

Καταγωγή: Τροπική και υποτροπική ζώνη της Νότιας Αμερικής

Περιγραφή:

Η γλυκοπατάτα είναι ένα ποώδες, πολυετές φυτό που καλλιεργείται ως μονοετές στις εύκρατες ζώνες, για τις εδώδιμες κονδυλόμορφες ρίζες του. Οι βλαστοί του είναι έρποντες 2 – 3 μέτρα σε μήκος και με ύψος συνήθως κάτω του 1 μέτρου. Τα φύλλα της είναι λεία και σκουροπράσινα. Η κονδυλόμορφη ρίζα της είναι σαρκώδης, επιμήκη ή σχεδόν σφαιρική. Το χρώμα της τόσο το εξωτερικό, όσο και το εσωτερικό είναι χαρακτηριστικό της ποικιλίας και μπορεί να είναι λευκό, κοκκινωπό, πορτοκαλί, κίτρινο ή ιώδες. Επίσης ανάλογα με την ποικιλία, η εξωτερική υφή της μπορεί να είναι λεία ή τραχειά με ραβδώσεις. Είναι το δεύτερο σε ποσότητα παραγωγής κηπευτικό παγκοσμίως μετά την γνωστή μας πατάτα.

Θέση:

Απαιτεί υψηλή ένταση φωτισμού, για αυτό φυτεύεται σε ηλιόλουστες θέσεις. Στην Ελλάδα οι συνιστούμενες αποστάσεις φύτευσης είναι 60 – 70 εκατοστά μεταξύ των γραμμών και 35 εκατοστά επί των γραμμών. Το βάθος φύτευσης είναι συνήθως 10 – 15 εκατοστά.

Θερμοκρασία:

Ιδανικό εύρος θερμοκρασίας είναι από 18°C έως 35°C. Είναι εξαιρετικά ανθεκτική στην ξηρασία και στις υψηλές θερμοκρασίες, τις οποίες χρειάζεται για μία καλή παραγωγή. Είναι ευπαθής σε χαμηλές θερμοκρασίες και παγετό. Συγκεκριμένα, σε θερμοκρασίες κάτω των 10°C εμφανίζονται ζημιές και παρατεταμένες χαμηλές θερμοκρασίες οδηγούν στην καταστροφή του φυτού.

Χώμα:

Αναπτύσσεται σε ποικιλία εδαφικών τύπων, αρκεί να έχουν καλή αποστράγγιση. Ιδανικά τα ελαφρά, αμμώδη έως αμμοπηλώδη γόνιμα εδάφη με καλό αερισμό και αποστράγγιση. Τα πολύ βαριά και γόνιμα εδάφη οδηγούν σε μεγαλύτερη ανάπτυξη βλάστησης εις βάρος τον κονδύλων που είναι το επιθυμητό προϊόν. Άριστο pH 6 – 7, αναπτύσσεται σε εύρος 4,5 με 7,5. Είναι φυτό σχετικά ανθεκτικό στην αλατότητα.

Πότισμα:

Ποτίζουμε τακτικά κατά την περίοδο σχηματισμού των κονδύλων το Καλοκαίρι. Όσο πλησιάζει η περίοδος συγκομιδής μειώνουμε το πότισμα, σε ποσότητα και συχνότητα.

Συγκομιδή:

Μπορεί να γίνει μηχανικά ή με το χέρι. Γίνεται το Φθινόπωρο, τους μήνες Σεπτέμβριο με Οκτώβριο και δεν πρέπει να καθυστερεί. Αποφεύγουμε την συγκομιδή όταν υπάρχει μεγάλη εδαφική υγρασία, γιατί οι κόνδυλοι γίνονται ευάλωτοι σε σαπίσματα. Μετά την συγκομιδή οι κόνδυλοι αφήνονται στο χωράφι για λίγο ώστε να στεγνώσουν και αποθηκεύονται σε ξηρό μέρος, συχνά μέσα σε στρώματα άχυρου.

Κλάδεμα:

Παρόλο που δεν είναι απαραίτητο, το κλάδεμα των βλαστών στα 20 – 30 εκατοστά όταν αυτοί έχουν αναπτυχθεί υπερβολικά έχει θετικά αποτελέσματα στην παραγωγή και περιορισμό των ασθενειών.

Λίπανση:

Δεν είναι ιδιαίτερα απαιτητική σε λιπάνσεις. Πριν την φύτευση προσθέτουμε πλήρες λίπασμα πλούσιο σε κάλιο, καθώς έχει αυξημένες ανάγκες σε αυτό.

Πολλαπλασιασμός:

Γίνεται κυρίως με κονδύλους και σπανιότερα με μοσχεύματα.

Εχθροί και ασθένειες:

Οι κυριότεροι εχθροί της είναι ορισμένα κολεόπτερα (Herse convolvuli, Cylaw formicarious elegantulus , Systena spp.), σιδηροσκώληκες (Conoderus spp. & Agriotes spp.), αφίδες (Myzus persicae & Aphis gossypii) και η γρυλλοτάλπα (Gryllotalpa vulgaris). Ζημιές μπορούν να προκαλέσουν και οι νηματώδεις. Από ασθένειες προβάλλεται από πολλούς μύκητες που προκαλούν σήψεις Diaporthe batatitis ξηρά σήψη, Diplodia tubericola & Ceratocystis fimbriata μαύρη σήψη, Fusarioum oxysporum επιφανειακή σήψη, Macrophomina phaseolina γκρίζα σήψη, Phizopus stolonifer μαλακή σήψη και τον Streptomyces ipomea που καταστρέφει τις ρίζες και προκαλεί νανισμό.

Διατροφική Αξία :

Η γλυκοπατάτα έχει μεγάλη διατροφική αξία και για αυτό αποτελεί βασικό είδος διατροφής σε πολλές περιοχές του κόσμου. Η ξηρά ουσία της είναι συνήθως 30% του βάρους της και αποτελείται κατά 70 – 90% από υδατάνθρακες. Είναι πλούσια στις προβιταμίνες Α και C, ενώ οι ποικιλίες με πορτοκαλί σάρκα έχουν μεγάλες ποσότητες β-καροτίνης. Περιέχει καλής ποιότητας πρωτεΐνες περιέχει σε ποσοστά 1,5 – 2,5% ανάλογα με την ποικιλία. Τέλος, έχει μεγάλη θερμιδική αξία με 95 – 117 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια.

DIY:

Πως πολλαπλασιάζουμε την γλυκοπατάτα από έναν κόνδυλο

Τοποθετούμε ένα κόνδυλο σε δοχείο με νερό, με τα ~ 2/3 του πάνω από το νερό. Για να το πετύχουμε αυτό μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε οδοντογλυφίδες για στερέωση. Προσοχή, πρέπει να βρούμε το πάνω και το κάτω μέρος του κόνδυλου και να τοποθετήσουμε το κάτω μέρος του στο νερό και όχι το αντίθετο. Το κάτω μέρος καταλήγει σε γωνιώδες προεξοχή.
Περιμένουμε 2 εβδομάδες ώστε να βλαστήσει από το πάνω μέρος του και να δημιουργήσει ρίζες στο κάτω μέρος του.
Κόβουμε το κάτω τμήμα με τις ρίζες ή κόβουμε τον βλαστό στο άνω τμήμα και τον βάζουμε σε νερό μέχρι να αναπτύξει ρίζες.

Φυτεύουμε και έχουμε τις δικές μας γλυκοπατάτες.

Tip-άκος:

Καλλιεργήθηκε από τις φυλές των Μάγια και των Ίνκας, από αρχαιοτάτων χρόνων. Υπολείμματα γλυκοπατάτας έχουν βρεθεί σε τάφους στο Περού ηλικίας 8000 ετών.
Η γλυκοπατάτα δεν έχει βοτανική συγγένεια με την γνωστή μας πατάτα.

Δείτε περισσότερα

Γυνέριο

Θεαματικά ελαιοπράσινα άνθη.

H αυλή του «Godmama’s Yard» σχεδιασμένη από το Γιάννη Παναγιωτόπουλο

Godmama’s Yard by Yannis Panagiotopoulos