Ακτινίδιο

Ακτινίδιο

 

Οικογένεια: Actinidiaceae

Λατινική ονομασία: Actinidia deliciosa

Καταγωγή: Κίνα

Περιγραφή

Είναι φυλλοβόλος ,αναρριχώμενος θάμνος με κεντρικό βλαστό που μπορεί να φτάσει έως και τα 7.5 μέτρα μήκος. Τα φύλλα του είναι απλά , σκουροπράσινα με σχήμα καρδιάς. Το φθινόπωρο κοκκινίζουν ελαφρά. Τα άνθη είναι μέτριου μεγέθους λευκά και πολύ αρωματικά. Κατά κανόνα το ακτινίδιο είναι δίοικο φυτό , δηλαδή τα αρσενικά άνθη δεν συνυπάρχουν με τα θηλυκά στο ίδιο φυτό. Ωστόσο στο εμπόριο μπορούν να βρεθούν και μονόοικες ποικιλίες. Το γνωστό μας ακτινίδιο είναι το Actinidia deliciosa ,στο οποίο ο καρπός έχει καφέ, τριχωτό φλοιό και πράσινη σάρκα. Στο εμπόριο όμως μπορούμε να βρούμε και το Actinidia chinensis στο οποίο η σάρκα του καρπού είναι κίτρινη. Τα δύο αυτά είδη ακολουθούν παρόμοιες πρακτικές όσον αφορά την καλλιέργεια. Οι σπόροι και των δύο ειδών είναι μικροί, μαύροι και στρογγυλοί.

Ιδανικό φυτό...

Είναι ιδανικό για πέργκολες, ψηλούς φράκτες και για κάλυψη τοιχίων.

Θέση

Ενώ είναι γνωστό για τα φρούτα του , το ακτινίδιο μπορεί να φυτευτεί και ως καλλωπιστικό φυτό. Προτιμά κυρίως ηλιόλουστες θέσεις, όμως μπορεί να καλλιεργηθεί και σε πιο σκιερές συνθήκες. Ως αναρριχώμενο χρειάζεται υποστήριξη. Απαιτεί αρκετό χώρο για να αναπτυχθεί οπότε μεταξύ φυτών ακτινιδίου φροντίζουμε να αφήνουμε κενό 3-4 μέτρων.

Θερμοκρασία

Αντέχει σε θερμοκρασίες έως -15°C αλλά είναι ευαίσθητο στους παγετούς του Χειμώνα και της Άνοιξης. Δεν αντέχει τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Έδαφος

Ευδοκιμεί σε ελαφρά (αμμώδη), μέτρια (πηλώδη) και βαριά (αργιλώδη) εδάφη. Μπορεί να προσαρμοστεί σε σχετικά μεγάλο εύρος pH αλλά προτιμά τα ελαφρώς όξινα εδάφη. Σημαντικό είναι το έδαφος να έχει καλή στράγγιση.

Πότισμα

Ποτίζουμε 2 με 3 φορές την εβδομάδα. Άμα το χώμα ξεραίνεται γρήγορα το Καλοκαίρι λόγω καύσωνα, φροντίζουμε να παραμένει υγρό.

Λίπανση

Αντιδρά ευνοϊκά στην εφαρμογή χωνεμένης κοπριάς προς το τέλος του Χειμώνα. Η εφαρμογή πρέπει να γίνεται προσεκτικά ώστε η κοπριά να μην αγγίζει τον κεντρικό βλαστό. Όταν αρχίσει η νέα βλάστηση την Άνοιξη μπορούμε να εφαρμόσουμε λίγο λίπασμα γενικής χρήσης.

Κλάδεμα

Αν ο σκοπός της καλλιέργειας είναι η παραγωγή φρούτων τότε γίνονται δύο επεμβάσεις, μία στο τέλος του Χειμώνα και άλλη μία στην αρχή του Καλοκαιριού. Οι καρποί του ακτινίδιου βγαίνουν σε περσινούς βλαστούς οπότε πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί. Το Χειμώνα το κλάδεμα αποτελείται κυρίως από καθάρισμα των ξερών βλαστών και έλεγχο της κατεύθυνσης που θέλουμε να πάρει το φυτό. Το καλοκαιρινό κλάδεμα είναι το πιο σημαντικό για την παραγωγή φρούτων. Στους περσινούς βλαστούς έχουν ήδη σχηματιστεί οι καρποί ,ενώ έχουν ήδη φυτρώσει οι βλαστοί που θα μας δώσουν καρποφορία τον επόμενο χρόνο. Στους δεύτερους καθορίζουμε ποιούς θέλουμε να κρατήσουμε.

Συγκομιδή

Ο καρπός έχει πάρει το οριστικό του μέγεθος τον Αύγουστο, όμως δεν είναι έτοιμος για συγκομιδή μέχρι τις αρχές του Νοεμβρίου. Η συγκομιδή γίνεται σε πολλά μικρά χέρια. Σε αντίθεση με άλλα φρούτα το γεγονός ότι ο καρπός είναι μαλακός δεν αποτελεί έκφραση της γονιμότητας του. Ένας καρπός θεωρείται γόνιμος και κατά συνέπεια αρκετά γλυκός όταν οι σπόροι είναι μαύροι. Μπορούμε να κόψουμε έναν ή δύο καρπούς στη μέση δειγματοληπτικά. Οι ώριμοι καρποί δεν συντηρούνται για πολύ εκτός του φυτού, οπότε πρέπει να καταναλωθούν σχετικά γρήγορα.

Επικονίαση

 Όπως αναφέρθηκε τα αρσενικά άνθη δεν συνυπάρχουν με τα θηλυκά στο ίδιο φυτό. Για παραγωγή καρπών απαιτείται η γύρη των αρσενικών να γονιμοποιήσει τα θηλυκά άνθη. Ένα αρσενικό φυτό μπορεί να γονιμοποιήσει 8-9 θηλυκά όταν είναι φυτεμένο στον ίδιο κήπο με αυτά. Αν ο κήπος μας δεν έχει αρκετό χώρο για τόσα φυτά μπορούμε να προμηθευτούμε ειδική ποικιλία που φέρει και τα δύο φύλα ανθέων.

Πολλαπλασιασμός

Ο πολλαπλασιασμός μπορεί να γίνει με σπόρο ή με φυλλοφόρα μοσχεύματα. Για πολλαπλασιασμό στο σπίτι προτιμάται η δεύτερη μέθοδος καθώς είναι πιο εύκολη και απαιτεί λιγότερη φροντίδα και εξοπλισμό. Κατά το καλοκαιρινό κλάδεμα μπορούμε να κόψουμε βλαστούς της τρέχουσας περιόδου μήκους 5-10 εκατοστών. Αφαιρούμε τα φύλλα αφήνοντας μόνο τα κορυφαία 3. Φυτεύουμε το μόσχευμα σε ένα γλαστράκι και φροντίζουμε το χώμα να παραμένει υγρό. Προαιρετικά μπορούμε να εφαρμόσουμε ορμόνη ριζοβολίας πριν την φύτευση.

Εχθροί και ασθένειες

Δεν έχουν αναφερθεί σημαντικές προσβολές. Στην Ελλάδα μπορεί να ευνοηθούν η φυτόφθορα, ο βοτρύτης, η ψευδομονάδα και η αρμιλλάρια.

Διατροφικά οφέλη

Το ακτινίδιο είναι πλούσια πηγή βιταμινών A, C και Ε και καλίου. Σε ορισμένες περιπτώσεις αναφέρεται ότι η περιεκτικότατα του σε βιταμίνη C ξεπερνά αυτή του πορτοκαλιού. Με την κατανάλωση ακτινιδίου ενδυναμώνεται το ανοσοποιητικό και παρέχεται καλύτερη προστασία έναντι των μικροβίων. Οι βιταμίνες A και Ε καταπολεμούν την δράση των ελεύθερων ριζών με συνέπεια να ανακουφιζόμαστε από την ξηροδερμία και να παράγεται αρκετό κολλαγόνο, το οποίο κάνει το δέρμα μας πιο απαλό και ελαστικό. Το ακτινίδιο επίσης περιέχει υψηλά ποσοστά καλίου, τα οποία συνεισφέρουν στην ομαλή λειτουργία της καρδιάς και των νεφρών. Ακόμη η υψηλή ποσότητα ινών σε σχέση με το χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη (ποσότητα ζαχάρων ανά μονάδα βάρους) δεν ενεργοποιεί το μηχανισμό δημιουργίας λιποκυττάρων , καθιστώντας το ακτινίδιο ένα ιδανικό διαιτητικό φρούτο. Η υψηλή περιεκτικότητα ινών του προσδίδει επίσης καθαρτικές ιδιότητες. Οι φυτικές ίνες απομακρύνουν τοξίνες από το πεπτικό μας σύστημα και διατηρείται έτσι η σωστή λειτουργία του εντέρου.

 

DIY

Μαρμελάδα ακτινίδιο

Υλικά:

  • 1 κιλό ακτινίδια
  • ½ -3/4 κιλού ζάχαρη
  • 1 κούπα χυμό πορτοκαλιού
  • 2-3 κλαδιά αρμπαρόριζα ή φλούδα ενός πορτοκαλιού
  • 1 κουταλάκι χυμό λεμονιού ή 1 κουταλιά γλυκόζη

Εκτέλεση :

  1. Καθαρίζουμε τα ακτινίδια και τα κόβουμε σε λεπτές φέτες. Αφαιρούμε το ξυλώδες κομματάκι που πιθανόν να υπάρχει εκεί που είναι το κοτσάνι τους. Τα πασπαλίζουμε με τη ζάχαρη και  τα αφήνουμε να μείνουν πάνω κάτω 12 ώρες.

  2. Προσθέτουμε  το χυμό πορτοκαλιού και την αρμπαρόριζα και βράζουμε για 10 λεπτά (από την στιγμή που αρχίζει ο βρασμός). Αφαιρούμε την αρμπαρόριζα ή τη φλούδα . Με ραβδομπλέντερ αλέθουμε το υλικό μας μέχρι το σημείο που μας αρέσει (άλλοι προτιμούν λείο τον πολτό, σε άλλους αρέσει να βρίσκουν κάποια κομματάκια φρούτου). Συνεχίζουμε το βράσιμο της μαρμελάδας μας ώσπου να δέσει. Δοκιμάζουμε τη μαρμελάδα μας βγάζοντας  λίγη σε ένα κρύο πιατάκι, την απλώνουμε και την αφήνουμε λίγο να κρυώσει.

  3. Αν δεν σμίγει όταν χαράξουμε  «δρόμο» με το δάκτυλο ή το κουταλάκι είναι έτοιμη. Στη διάρκεια του πειράματος, απομακρύνουμε την κατσαρόλα από το μάτι.

  4. Σερβίρουμε τη μαρμελάδα μας ζεστή σε αποστειρωμένα βάζα που τα αναποδογυρίζουμε μέχρι να κρυώσουν.

Καλή απόλαυση!


Δείτε περισσότερα

Βερικοκιά

Ανήκει στα φυλλοβόλα δέντρα. Το μέγεθός της είναι μέτριο και μπορεί να φτάσει σε ύψος από 6-9 μέτρα.