Σημύδα

Σημύδα

Άλλη Κοινή Ονομασία: Βετούλη

Λατινική ονομασία:  Betula sp

Οικογένεια: Betulaceae

Καταγωγή: Γένος με περισσότερα από 60 είδη που ευδοκιμούν στο Βόρειο Ημισφαίριου.

Περιγραφή:

Η σημύδα είναι ένα φυλλοβόλο δέντρο μετρίου μεγέθους  που καλλιεργείται  για το ξύλο του αλλά και καλλωπιστικούς σκοπούς. Είναι δέντρο προσαρμοσμένο σε ψυχρά κλίματα για αυτό στην χώρα μας εντοπίζεται κυρίως στην Βόρεια Ελλάδα. Μπορούμε να βρούμε διάφορες παραλλαγές στα χαρακτηριστικά της χάρης στις πολυάριθμες διαθέσιμες ποικιλίες. Το ύψος της συνήθως κυμαίνεται μεταξύ των 15 -20 μέτρων, ανάλογα το είδος. Τα φύλλα της είναι συνήθως ωοειδή, οδοντωτά  και σε αρκετές ποικιλίες χνουδωτά και με μυτερή κατάληξη. Το χρώμα τους είναι λαμπερό πράσινο στα περισσότερα είδη, με κάποιες εξαιρέσεις, και το Φθινόπωρου παίρνουν διάφορα χρώματα προτού πέσουν μεταξύ κίτρινου-πορφυρού-καφέ. Ο φλοιός της εμφανίζει ποικιλομορφία χρωμάτων, όπως καφέ-κίτρινο, πορτοκαλί-πορφυρό και λευκό.

Ποικιλίες:

Υπάρχει μεγάλο εύρος ποικιλιών και ειδών, ενδεικτικά αναφέρουμε τις κυριότερες.

  • Από τις πιο διαδεδομένες ποικιλίες στην Ελλάδα είναι η Betula pendula ή αλλιώς Betula alba (Σημύδα η  κρεμμοκλαδής ή Σημύδα η λευκή). Είναι δέντρο που φτάνει σε ύψος τα 15 - 20 μέτρα, με κόμη 4 – 7 μέτρα σε διάμετρο και κιτρινόλευκα κρεμάμενα κλαδιά. Μερικές από τις πιο γνωστές ποικιλίες του είδους είναι η “purpurea” με κοκκινωπά φύλλα, η “tristis” με έντονα κρεμοκλαδής εμφάνιση, “fastigiata” με λεπτό κορμό και λυγερή εμφάνιση και η “youngii” με κόμη παρόμοια με αυτή της κλαίουσας ιτιάς.
  •  Σημύδα νάνα (Βetula nana), πρόκειται για θάμνο  που δεν ξεπερνά σε ύψος το 1 μέτρο και στρογγυλά φύλλα με έντονη οδόντωση.
  • Σημύδα η κινέζικη (Betula alba sinensis), ένα δέντρο 8 – 10 μέτρων με καταγωγή από την Κίνα. Ο φλοιός του είναι πορτοκαλί – κοκκινωπός και τα φύλλα του ωοειδή και χνουδωτά. Η πιο δημοφιλής ποικιλία του είδους ονομάζεται “Septentrionalis”.
  • Σημύδα η Ερμάννειος (Betula Ermannii), φτάνει σε ύψος τα 18 μέτρα με διάφορα χρώματα φλοιού από καστανό - πορτοκαλί μέχρι λευκό -ασημί. Τα φύλλα του είναι ωοειδή-τριγωνικά.
  • Σημύδα η μέλαινα (Betula nigra), προέρχεται από τις Η.Π.Α.  και φτάνει σε ύψος τα 15 μέτρα. Ο κορμός του είναι λείος και λευκός αρχικά, ενώ σκουραίνει και γεμίζει ρυτίδες με τα χρόνια.
  • Σημύδα η ωφέλιμος (Betula utilis), κατάγεται από τα Ιμαλάια και φτάνει σε ύψος τα 18 μέτρα. Σε αυτό το είδος ανήκει η γνωστή ποικιλία “jacquemontii” ή “Snow Queen” (βασίλισσα του χιονιού) με κάτασπρο κορμό και ωοειδή φύλλα που το φθινόπωρο παίρνουν ένα ανοιχτό καφέ-κόκκινο χρώμα.

Άνθηση:

Την Άνοιξη μαζί με τα φύλλα εμφανίζονται και τα άνθη της μαζεμένα σε κυλινδρικές, κρεμάμενες  ταξιανθίες που ονομάζονται ίουλοι .

Θέση:

Η σημύδα είναι δέντρο με μεγάλες απαιτήσεις σε φως για αυτό επιλέγουμε προσήλιες θέσεις. Κάποια είδη είναι περισσότερο ανθεκτικά στην σκιά και φυτεύονται και σε ημισκιά.

Θερμοκρασία:

Ιδιαίτερα ανθεκτική στις χαμηλές θερμοκρασίες και στον παγετό, η δριμύτητα των οποίων στην χώρα μας δεν πρόκειται να της προκαλέσει προβλήματα καθώς αντέχει μέχρι και τους – 54°C. Προτιμά το δροσερό κλίμα της Βόρειας Ελλάδας.

Χώμα:

Η σημύδα έχει μεγάλη προσαρμοστικότητα σε ότι αφορά το έδαφος, αρκεί να μην είναι υπερβολικά ασβεστούχο. Ιδανικά, φροντίζουμε το έδαφος μας να έχει καλή αποστράγγιση. Αναπτύσσεται σε εύρος pH 5,6 – 7,8.

Πότισμα:

Διατηρούμε την υγρασία του εδάφους ποτίζοντας όταν αυτό έχει στεγνώσει.

Κλάδεμα:

Αποφεύγουμε το αυστηρό κλάδεμα καθώς το φυτό δυσκολεύεται να επανέλθει. Κλαδεύουμε ελαφρά νωρίς την Άνοιξη για διατήρηση του σχήματος.

Λίπανση:

Δεν έχει ιδιαίτερες ανάγκες σε λίπανση.

Πολλαπλασιασμός:

Γίνεται με σπόρο και εμβολιασμό. Ο σπόρος χρειάζεται συγκεκριμένη τεχνική στην φύτευσή του που θα αναφερθεί παρακάτω.

Εχθροί και ασθένειες:

Ζημιές προκαλούν διάφορα ξυλοφάγα έντομα   καθώς και αφίδες στα φύλλα. Επίσης προσβάλλεται από το κυλινδροσπόριο, σεπτωριάσεις και ανθρακώσεις.

Ευεργετικές Ιδιότητες

Το αφέψημα από μπουμπούκια, νεαρά φύλλα και φλοιό σημύδας χρησιμοποιείται στην παραδοσιακή ιατρική ως διουρητικό, αντιπηκτικό και αντισηπτικό. Θεωρείται ότι βοηθά στην επούλωση πληγών. Ο φλοιός περιέχει ουσίες που βοηθάν στην πέψη και δρουν ως αντιπυρετικά. Προσέχουμε πάντα για τυχόν αλλεργίες μας στο φυτό.

DIY: Φύτευση σημύδας με σπόρο

  • Η σπορά γίνεται στις αρχές της Άνοιξης και ο σπόρος μας πρέπει να είναι τελείως ξερός. Αρχικά φυτεύουμε σε ευρύχωρη γλάστρα.
  • Προετοιμάζετε ένα αμμώδες υπόστρωμα και το ισιώνετε καλά (καλύτερα να είναι σκιερό μέρος για να διατηρείται η υγρασία). Στη συνέχεια ρίχνετε πολλούς σπόρους μαζί γιατί δεν έχουν καλή βλαστικότητα. Πάνω από τους σπόρους σκορπίζετε ένα λεπτό στρώμα από φυτόχωμα και το πιέζετε καλά για να συμπιεστεί.
  • Έπειτα από 1 – 3 χρόνια μπορούμε να μεταφυτεύσουμε το δέντρο στην τελική του θέση.

Tip-άκος:

Κατά το σχεδιασμό του κήπου μας, είναι καλό να γνωρίζουμε ότι οι ρίζες της σημύδας και ιδίως της Σημύδας της κρεμοκλαδούς (Betula pendula) είναι επιφανειακές και απλώνονται σε μεγάλη έκταση, γι' αυτό δεν πρέπει να τη φυτεύετε κοντά σε τοίχους ή σε σωληνώσεις.



Δείτε περισσότερα

Καρυδιά

Δέντρο φυλλοβόλο και μακρόβιο. Έχει μεγάλα σύνθετα φύλλα και μεγάλο κορμό.

Αβοκάντο

Είναι γνωστό για τους καρπούς του.